Dobra kondycja wątroby przekłada się na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. Dlatego niezwykle ważne jest systematyczne monitorowanie stanu tego narządu, a w razie potrzeby niezwłoczne wdrożenie działań zapobiegawczych i terapeutycznych. Dowiedz się, kiedy i jakie badania na wątrobę warto wykonać.
Regularne badania na wątrobę są niezwykle istotne. Proste testy diagnostyczne pozwalają na wykrycie nieprawidłowości na bardzo wczesnym etapie – często zanim zaobserwujesz jakiekolwiek objawy i pogorszenie samopoczucia. Dzięki temu można wdrożyć odpowiednie działania profilaktyczne lub terapeutyczne, a tym samym znacznie zwiększyć szansę na wyzdrowienie i uniknięcie groźnych powikłań. Systematyczna ocena kondycji wątroby jest wskazana u wszystkich osób – bez względu na płeć, wiek czy ogólny stan zdrowia.
Jakie badania na wątrobę można zrobić?
Istnieje kilka sposobów na ocenę kondycji wątroby. W pierwszej kolejności należy sięgnąć po proste badania nieinwazyjne. Zalicza się do nich:
- testy laboratoryjne krwi,
- USG jamy brzusznej,
- ocenę stopnia zniszczenia wątroby metodą Fibroscan.
Zaawansowana diagnostyka (np. tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, biopsja wątroby) jest wskazana, jeżeli zostaną wykryte jakiekolwiek nieprawidłowości. O takiej konieczności i rodzaju badań decyduje lekarz po zapoznaniu się z indywidualnym przypadkiem.
Badania laboratoryjne
Badania laboratoryjne, które pozwalają na ocenę stanu i funkcjonowania wątroby to głównie:
- aminotransferaza alaninowa (ALAT) – enzym biorący udział w przemianach białek,
- aminotransferaza asparaginianowa (AspAT) – enzym uczestniczący w przemianach białek,
- fosfataza zasadowa (ALP) – enzym odpowiedzialny za usuwanie pirofosforanów,
- enzym gamma-glutamylotranspeptydazy (GGTP) – enzym odpowiedzialny za rozkładanie aminokwasów,
- bilirubina całkowita – barwnik powstający w wyniku rozpadu hemu (głównego składnika hemoglobiny).
Nieprawidłowe wyniki powyższych testów wskazują na zaburzenia funkcjonowania wątroby. Dodatkowo w badaniach laboratoryjnych krwi można sprawdzić:
- stężenie albumin – poziom białek produkowanych w wątrobie,
- przeciwciała HBs – badanie pozwalające wykryć wirusa zapalenia wątroby typu B,
- przeciwciała HCV – badanie pozwalające wykryć wirusa zapalenia wątroby typu C.
Elastografia wątroby metodą Fibroscan
Fibroscan to metoda pozwalająca ocenić stopień zwłóknienia i stłuszczenia wątroby. Badanie ma zastosowanie w przypadku osób z podejrzeniem nieprawidłowości, z rozpoznanymi schorzeniami lub w ramach profilaktyki. Można wykonywać je również u dzieci.
Badanie Fibroscan jest bezbolesne i bezinwazyjne. Lekarz przykłada do przestrzeni międzyżebrowej specjalną głowicę, która emituje drgania mechaniczne. Fale rozchodzą się w wątrobie z różną prędkością, która zależy od stanu miąższu tego narządu. Komputer zbiera dane, a następnie przelicza je, podając wynik w 5-punktowej skali Metavir. Badanie metodą Fibroscan trwa około 15 minut i jest przeprowadzane w warunkach ambulatoryjnych.
Ocena stopnia zwłóknienia i stłuszczenia stanowi cenne narzędzie nie tylko w profilaktyce, ale także w diagnostyce chorób wątroby. Ma szczególne zastosowanie w stanach:
- nieprawidłowy wynik AspAT i ALAT,
- alkoholowa choroba wątroby,
- niealkoholowe stłuszczenie wątroby,
- wirusowe zapalenie wątroby,
- marskość wątroby,
- choroby o podłożu immunologicznym.
W niektórych przypadkach Fibroscan może stanowić alternatywę dla biopsji wątroby.
lek. spec. Anna Kotlarska – hepataolog PUROMED
Badanie wątroby
metodą Fibroscan
USG jamy brzusznej
USG jamy brzusznej jest prostym, bezinwazyjnym i bezpiecznym badaniem. Pozwala na ocenę wielkości i stanu narządów jamy brzusznej – w tym wątroby i dróg żółciowych. Umożliwia wykrycie ewentualnych nieprawidłowości – m.in. marskości, zwłóknienia, stanu zapalnego, torbieli, zmian nowotworowych.
USG jamy brzusznej z oceną wątroby trwa kilka minut i jest wykonywane w warunkach ambulatoryjnych. Lekarz przesuwa głowicę urządzenia po skórze brzucha, dzięki czemu na ekranie monitora widzi poszczególne narządy. Ich ocena dokonywana jest od razu. Wynik wraz ze zdjęciami i opisem otrzymasz bezpośrednio po badaniu.
Badania na wątrobę – kiedy wykonywać?
Badania wątroby należy wykonywać częściej, jeżeli zostaną wykryte jakiekolwiek nieprawidłowości. Podobnie jest w przypadku osób będących w grupie ryzyka chorób wątroby. O tym, jak często zgłaszać się na testy laboratoryjne, USG jamy brzusznej i Fibroscan, decyduje lekarz po zapoznaniu się z indywidualnym przypadkiem.
Na badania wątroby trzeba zgłosić się niezwłocznie, gdy pojawią się jakiekolwiek dolegliwości wskazujące na zaburzenia funkcjonowania tego narządu. Są to m.in.:
- ból brzucha z prawej strony pod żebrami,
- zażółcenie powłok skórnych lub białek oczu,
- nawracające dolegliwości ze strony układu pokarmowego (m.in. wzdęcia, wymioty, biegunka),
- świąd skóry,
- niezamierzona utrata masy ciała,
- przewlekłe zmęczenie i osłabienie,
- obrzęki,
- skłonność do powstawania siniaków.
Po uzyskaniu wyników badań wskazana jest konsultacja hepatologiczna. Jeżeli zajdzie taka konieczność, lekarz wdroży odpowiednie leczenie lub zaleci profilaktykę i częstsze monitorowanie kondycji wątroby.
Umów się do hepatologa
w poradni PUROMED
Zadbamy o Twój komfort i samopoczucie podczas badań.
Na miejscu możesz omówić wyniki – w naszej poradni skorzystasz z konsultacji u cenionych lekarzy specjalistów.
Badanie wątroby metodą Fibroscan – dlaczego warto?
czas i bezpieczeństwo
Nie wymaga hospitalizacji.
konsultacja z hepatologiem
badanie wątroby dla dorosłych i dzieci
wyniki
Sprawdzamy heterogeniczność miąższu, wykonując pomiary próbne w różnych miejscach wątroby.
Artykuł powstał we współpracy z lek.spec. Anną Kotlarską.
lek. spec. Anna Kotlarska – specjalista chorób zakaźnych, hepatolog.
Z uwagi na ogromne doświadczenie w leczeniu chorób wątroby, konsultuje pacjentów z całej Polski.
Pani Doktor specjalizuje się w badaniach metodą Fibroscan, pozwalających na ocenę stopnia włóknienia i stłuszczenia wątroby.
Pacjenci doceniają jej doświadczenie, a także duże zaangażowanie.